Ήταν το τέλος του Φεβρουαρίου και η σκηνή είναι το Μπακού, πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν.
Κατά τη διάρκεια μιας επίσημης συνάντησης, η ιταλική κυβέρνηση κατηγορήθηκε έντονα για τις σημαντικές καθυστερήσεις στην κατασκευή του αγωγού Trans Adriatic Pipeline (TAP), τμήμα του νότιου διαδρόμου αερίου.
Με την ουρά του ανάμεσα στα πόδια του, ο Ιταλός Υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης, Carlo Calenda, δήλωσε ότι η Ιταλία σύντομα θα προχωρήσει με την κατασκευή του αγωγού. Τα λόγια της Calenda έμοιαζαν ως μια σαφής προσπάθεια να διορθώσουμε τα πράγματα και να καθησυχάσουμε τις τράπεζες – οι οποίες εξακολουθούν να αποφασίζουν αν θα χορηγήσουν τα απαιτούμενα από την κοινοπραξία δάνεια – καθώς και την κυβέρνηση της Αζερμπαϊτζάν και άλλους διεθνείς εταίρους όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αντί να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία και να αποτρέψει ένα σχέδιο που θα είναι μια μαύρη τρύπα για τα ιταλικά και ευρωπαϊκά δημόσια οικονομικά, η κυβέρνηση επέλεξε να στείλει εκατοντάδες αστυνομικές αρχές στο Melendugno, στην ύπαιθρο του Salento, για να υπερασπιστεί τον ξεριζωμό των ελαιώνων του αγωγού. Αυτό συνέβη παρά την έλλειψη όλων των απαραίτητων αδειών για την εκτέλεση τέτοιων έργων.
Ενώ οι κάτοικοι του Melendugno και του Salento διαφώνησαν φυσικά με τη διέλευση οχημάτων στο πεδίο, οι δήμαρχοι που φορούσαν τρισδιάστατα φύλλα διαπραγματεύθηκαν την αναστολή των εργασιών με την αστυνομία και τον εκπρόσωπο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ακόμα και ο κυβερνήτης της περιοχής της Πούλια – Michele Emiliano – δημοσίως καταγγέλλει σε μια θέση στο Facebook την απομάκρυνση των πρώτων 211 ελαιόδεντρων (από το 1900 ως “παράλυτα”) ως παράνομη και η δήλωση του εξαπλώθηκε γρήγορα στις ειδήσεις.
Μετά από τρεις ημέρες παρεμβάσεων, οι διαπραγματεύσεις των δημάρχων διαδέχτηκαν και ο εκπρόσωπος της τοπικής κυβέρνησης ζήτησε από την εταιρεία να αναστείλει τις δραστηριότητές της. Κάλεσε επίσης την ιταλική κεντρική κυβέρνηση να επαληθεύσει περαιτέρω τη συμμόρφωση των επιχειρήσεων με τις απαιτούμενες άδειες, τις οποίες αμφισβητούν οι κάτοικοι και οι τοπικές αρχές. Ως εκ τούτου, οι επιχειρήσεις σταμάτησαν προσωρινά, αλλά η διαβούλευση της κεντρικής κυβέρνησης οδήγησε σε ανανέωση της πράξης για την εταιρεία, η οποία στη συνέχεια συνέχισε την απομάκρυνση των δέντρων.
Αλλά οι διαδηλωτές δεν εγκατέλειψαν: μόλις το βράδυ πριν οι επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να ξεκινήσουν, έβαλαν πέτρινα οδοφράγματα για να εμποδίσουν την πρόσβαση στο εργοτάξιο, καθιστώντας αδύνατη τη συνέχιση του ξεριζωμού. Ταυτόχρονα, όπως επανέλαβε η κατάσταση στις εθνικές και διεθνείς ειδήσεις, όλο και περισσότεροι άνθρωποι εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στη διαδήλωση, η οποία βλέπει τώρα ένα στέρεο μέτωπο περίπου 500 υποστηρικτών που επιβλέπουν το εργοτάξιο.
Τα έργα δεν έχουν προχωρήσει από τότε και πλέον διακόπτονται επίσημα, λόγω αναστολής της άδειας από το ιταλικό Υπουργείο Περιβάλλοντος. Η ανανεωμένη προσωρινή αναστολή αποφασίστηκε από το δικαστήριο μετά από έκκληση της περιφερειακής κυβέρνησης της Πούλια, η οποία θα συζητηθεί σε ακρόαση στις 19 Απριλίου.
Υποστηρίζουμε την επιτροπή No TAP και τον πληθυσμό του Melendugno και του Salento ενάντια σε αυτό το περιττό έργο. Πιστεύουμε ότι θα προκαλέσει μεγάλες, μόνιμες ζημίες στις περιοχές όπου ζουν αυτές οι κοινότητες, καθώς και στους ιταλούς και ευρωπαίους πολίτες που καλούνται να χρηματοδοτήσουν αυτό το έργο.
Ήδη το 2014, αρκετοί μήνες πριν από την έγκριση της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων του αγωγού, καταστήσαμε σαφείς τους λόγους της αντίθεσής μας στο σχέδιο TAP, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Σήμερα, τρία χρόνια μετά το 2014, και μετά από περισσότερα από τέσσερα χρόνια δημόσιας εκστρατείας και πρωτοβουλίες για να εκθέσουν τις πολλές αρνητικές πτυχές αυτού του σχεδίου και τα βαθιά κενά που φαίνονται στην οικονομική και χρηματοπιστωτική βιωσιμότητά του, πιστεύουμε ότι είναι σωστό να επαναλάβουμε το ΟΧΙ σε αυτό το μεγάλο έργο.
Σε αυτούς τους δέκα λόγους που αναφέρθηκαν προηγουμένως ως προς τους λόγους για τους οποίους αντιπαραθέτουμε, μπορούμε σήμερα να προσθέσουμε ότι:
Ο ΤΑΠ δεν είναι ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ.
Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης αμφισβήτησε την έκταση των αποθεμάτων φυσικού αερίου στο Αζερμπαϊτζάν. Ένα από τα μέλη της ερευνητικής του ομάδας για την ενέργεια πραγματοποίησε συνέντευξη κατά τη διάρκεια του ιταλικού τηλεοπτικού προγράμματος έρευνας “Report” (κανάλι RAI3), το οποίο πρόσφατα έριξε φως σε μερικές από τις αδυσώπητες προσφορές που αποκρύπτονται πίσω από το έργο Southern Gas Corridor. Η μελέτη της Οξφόρδης μπορεί να συμβουλευτεί εδώ.
Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δικαιολόγησε τη “στρατηγική σημασία” του αγωγού υποστηρίζοντας ότι ο νότιος διάδρομος φυσικού αερίου είναι μια “εναλλακτική λύση έναντι του ρωσικού αερίου”. Αλλά τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις μεταξύ ορισμένων κυβερνήσεων που ανήκουν στον Νότιο Διάδρομο Αερίου και στη Ρωσία έχουν αλλάξει.
Η Τουρκία έχει ήδη υπογράψει συμφωνία με τη Gazprom για την οικοδόμηση της Τουρκικής ροής. Αυτό θα μεταφέρει το ρωσικό αέριο για να πωληθεί τότε στην Κωνσταντινούπολη και στην ευρωπαϊκή αγορά, μεταξύ άλλων μέσω του διανοατολιθικού αγωγού φυσικού αερίου (TANAP) που είναι μέρος του νότιου διαδρόμου αερίου.
Η Ελλάδα έχει επίσης υπογράψει συμφωνία με τη Gazprom για έναν άλλο αγωγό που θα συνδεθεί με το TAP. Ο επικεφαλής της TAP στην Ιταλία, Michele Elia, επιβεβαίωσε ότι η εταιρεία του ενδιαφέρεται να πουλήσει φυσικό αέριο, χωρίς να ανησυχεί για την πραγματική πηγή. Αυτό δεν είναι προς το συμφέρον του ιδιώτη που πληρώνει πραγματικά για την κατασκευή του αγωγού.
Ο TAP υποστηρίζει τις αυθεντικές κυβερνήσεις.
Το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία είναι δύο χώρες που τα τελευταία χρόνια έχουν δει μια κλιμάκωση της καταπίεσης από το κράτος προς δημοσιογράφους, ακτιβιστές, διανοούμενους και δικηγόρους που εργάζονται για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτές οι χώρες αντιμετωπίζουν μια βαθιά κρίση στη δημοκρατική τους δομή, όπου εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες πολιτικοί αντίπαλοι έχουν συλληφθεί και όπου οι κυβερνώνες ελίτ αλλάζουν τους νόμους υπέρ τους για να αντιμετωπίσουν τις κακές στιγμές, παραβιάζοντας τις δημοκρατικές αρχές.
Ο στρατιωτικός νόμος εξακολουθεί να ισχύει στην Τουρκία, ενώ στο Αζερμπαϊτζάν οι τελευταίες μεταρρυθμίσεις που προωθεί ο Πρόεδρος Ilham Aliyev θα του επιτρέψουν να επανεκλεγεί ενδεχομένως για πάντα, ο γιος του να γίνει Πρόεδρος παρά τη νεαρή του ηλικία, ενώ η σύζυγός του πρόσφατα διορίστηκε αντιπρόεδρος Πρόεδρος.
Σε αυτό το σενάριο, πώς μπορούμε να πιστέψουμε ότι μπορεί να υπάρχει ανεξάρτητη εποπτεία ως προς την κατασκευή του έργου ή πώς αποκτώνται οι εκτάσεις; Πώς θα διαχειριστούν τα ευρωπαϊκά δημόσια κονδύλια για το έργο, γνωρίζοντας ότι μιλάμε εδώ για δισεκατομμύρια δολάρια;
Είναι ΜΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ.
Από το 2014 μελετήσαμε και συγκρίναμε τα ευρήματά μας με ακτιβιστές, εμπειρογνώμονες και δημοσιογράφους από τις διάφορες ενδιαφερόμενες χώρες. Έχουμε επισκεφθεί πάνω από τα 2/3 των 870 χιλιομέτρων αγωγών και μιλήσαμε με τους ανθρώπους των οποίων η ζωή θα επηρεαστεί από την εργασία – όχι μόνο στην Ιταλία, αλλά και στην Ελλάδα και την Αλβανία.
Διαπιστώσαμε ότι πέρα από την προπαγάνδα σχετικά με τη “στρατηγική σημασία” και τον τρόπο με τον οποίο τα διάφορα στελέχη υποδεικνύουν τον ορισμό του αγωγού ως “έργο εθνικής προτεραιότητας” καθώς και του ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, η πραγματικότητα είναι ότι οι οικογένειες κατά μήκος της διαδρομής έχουν επιβληθεί από αυτό το ” σωλήνα “, με λίγη εκτίμηση της άμεσης βλάβης που θα τους προκαλέσει ως συνέπεια.
Οι ολόκληρες κοινότητες θα διαστρεβλώσουν την οικονομία τους όχι μόνο από την κατασκευή, αλλά και από τη μελλοντική συγκατοίκηση με το βιομηχανικό προσωπικό και τον εξοπλισμό, το οποίο θα είναι ιδιαίτερα επεμβατικό. Το έργο ενδέχεται επίσης να φέρει μεγάλους βιομηχανικούς κινδύνους (συμπεριλαμβανομένων των εκρήξεων) σύμφωνα με τα πρότυπα που θεσπίζει η νομοθεσία Seveso, ένας νόμος της ΕΕ που εγγυάται την ασφάλεια για χώρους που περιέχουν μεγάλες ποσότητες επικίνδυνων ουσιών. Πολλοί ισχυρίζονται ότι στην περίπτωση του TAP ο νόμος αυτός έχει παρακαμφθεί, και ακόμη και σήμερα αυτό παραμένει ένα αμφιλεγόμενο σημείο. Διαφορετικές διοικητικές προσφυγές στο θέμα έχουν παρουσιαστεί στην Ιταλία και την Ελλάδα.
Είναι ωραίο και μη διαφανές.
Δεν αισθανόμαστε καθόλου διαβεβαίωτοι ως προς τα πραγματικά συμφέροντα πίσω από αυτό το έργο ύψους 45 δισ. Ευρώ. Κάναμε αρκετές αιτήσεις για πρόσβαση σε έγγραφα στα εμπλεκόμενα δημόσια ιδρύματα, οργανωμένες δημόσιες συνεδριάσεις στις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ήθελε να συμμετάσχει, έθεσε συγκεκριμένες ερωτήσεις στην κοινοπραξία TAP από τις οποίες δεν είχαμε απαντήσεις, έστειλε επιστολές προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την οποία προέκυψε έλλειψη δέουσας επιμέλειας γύρω από το έργο. Για παράδειγμα, κάποιος είδε πραγματικά τον προϋπολογισμό του TAP Consortium 2016 για το έργο; Έχει διαβάσει κάποιος τη συμφωνία που υπέγραψε η ιταλική κυβέρνηση με την κοινοπραξία TAP; Ίσως ο υπουργός Calenda να προσπαθήσει να δημοσιοποιήσει αυτή τη συμφωνία, ώστε σήμερα όλοι να μπορούν να κάνουν τη δική τους αξιολόγηση της κατάστασης.
Δεν υπάρχει αέριο – δεν χρειαζόμαστε τον αγωγό.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρέθηκε βαθιά στις διαπραγματεύσεις με το Τουρκμενιστάν για να πείσει την κυβέρνηση να πωλήσει το φυσικό αέριο στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω του νότιου διαδρόμου.
Οι συνομιλίες, οι οποίες ξεκίνησαν το 2011, ξεσηκώθηκαν και το Τουρκμενιστάν ξεκίνησε την κατασκευή ενός άλλου αγωγού που αντιμετωπίζει το Ανατολικό, το TAPI. Χωρίς το φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν, ποιος ακριβώς είναι ο νότιος διάδρομος; Πώληση ρωσικού φυσικού αερίου ίσως; Αλλά εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε αυτό το αέριο στην Ευρώπη, μετά την κατάρρευση της κατανάλωσης φυσικού αερίου από το 2009; Δεν το πιστεύουμε και πιστεύουμε ότι η πραγματική ανεξαρτησία από τη Ρωσία δεν θα βασιστεί στα ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου. Η κατασκευή της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου δεν έχει καμία σχέση με την ενεργειακή μας ασφάλεια και το μέλλον που θέλουμε να οικοδομήσουμε.
Πιστεύουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να ευχαριστήσει την αντίσταση του TAP στην Ιταλία και το ανεκτίμητο έργο των εμπειρογνωμόνων και των ατόμων και των οργανώσεων που τα τελευταία χρόνια έχουν περάσει χρόνο για να κατανοήσουν το έργο αυτό, ως επιβλαβές.
Δεν έχει νόημα να οικοδομήσουμε το TAP, όχι στο Melendugno, ούτε σε κανένα άλλο σημείο.
Από την Έλενα Γκερεμπίτσα (Elena Gerebizza).
Η Έλενα Γκερεμπίτσα (Elena Gerebizza) είναι υπεύθυνη στις καμπάνιες ενέργειας και κλίματος του Re:Common (wwww.recommon.org), μιας οργάνωσης με βάση τη Ρώμη. Έχει εμπειρία στις καμπάνιεςμε στόχο να καταδείξει τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις της στήριξης, με δημόσιο χρήμα, των μεγάλων εξορυκτικών προγραμμάτων στον τομέα του πετρελαίου και του αερίου, ακόμη και των μη συμβατικών. Τα τελευταία δέκα χρόνια έχει λάβει μέρος σε επισκέψεις με διεθνείςοργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών σε περιοχές όπου οι κοινότητες εναντιώνονται σε ενεργειακά προγράμματα μεγάλης κλίμακας – στη Νιγηρία, το Καζακστάν, τη Δημοκρατία του Κονγκό, τον Ισημερινό. Τελευταία επικεντρώνεται στους καινούργιους χρηματοπιστωτικούς μηχανισμούς πουχρησιμοποιούνται για να επανεκκινήσουν την κατασκευή υποδομών μεγάλης κλίμακας στον τομέα της ενέργειας, διευκολύνοντας έτσι την επέκταση των αγορών και τη χρηματιστικοποίηση των «Ανισορροπίες ισχύος -Εναλλακτικές στρατηγικές για τον ενεργειακό τομέα στην Ελλάδα, στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πλαίσιο», Συνέδριο Ιδρύματος Rosa Luxemburg, Αθήνα, 10-12 Οκτωβρίου 2013 9 ενεργειακών υποδομών. Το Re:Common αντιτίθεται στη χρηματιστικοποίηση των κοινών και στέκεται αλληλέγγυο σε κοινότητες που πλήττονται από αυτήν στο Βορρά και στο Νότο, υποστηρίζοντας νέους και δημοκρατικούς θεσμούς σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο για την προώθηση των κοινών..
Από
